Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học, logic của tự nhiên
Một công trình chứa đựng nhiều thông tin khoa học và triết học tuyệt vời.
Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học do tác giả – nhà bác học người Nga Men-de-le-ev khởi xướng và hoàn thiện dần; do vậy bảng tuần hoàn còn được nhân gian biết đến với tên: Bảng tuần hoàn Men-de-le-ev).
Có vô số hình dạng và cảm hứng sáng tạo từ bảng tuần hoàn; từ khoa học, cuộc sống đến cả triết học. Và con người, từ bảng tuần hoàn đã nhận ra những qui luật logic đến kỳ lạ của tự nhiên. Mời bạn cùng chiêm ngưỡng vài bảng tuần hoàn này.
Nội dung bài viết
1. Số thứ tự trong bảng tuần hoàn
Số thứ tự trong bảng tuần hoàn chính là số hạt proron (p) trong hạt nhân ; cũng là số hạt electron (e) ở lớp vỏ nguyên tử. Người ta kí hiệu số thự tự này là chữ Z và gọi là số hiệu nguyên tử.
Bạn thấy không, thiên nhiên rất hoàn chỉnh, các số hạt p (e) này liên tiếp nhau, không bị khuyết. Hiên nay, con người đã phát hiện các nguyên tử có số Z đến khoảng 118; tương lai còn những nguyên tố nào khác thì phải chờ thôi.
2. Nguyên tử nguyên tố hóa học sống được bao lâu?
Cũng như con người và mọi loài trên trái đất, bản thân mỗi nguyên tử đều có khoảng thời gian tồn tại của nó.
Bảng tuần hoàn sau cho biết thời gian sống của nguyên tử nguyên tố hóa học, nói chung như sau:
STABLE: ổn định-sống mãi với thời gian!
HALF LIFE in range of (chu kỳ bán rã khoảng):
- billion years – hàng tỉ năm
- million years – hàng triệu năm
- thousands of years – hàng ngàn năm
- years – hàng năm
- days – vài ngày
- hours – vài giờ
- minutes – vài phút
- seconds – vài giây
- milliseconds – vài mili giây
- half life undetermined – chu kỳ bán rã chưa xác định được
Chu kỳ bán rã là gì, mình sẽ được học trong Vật lý lớp 12; hoặc hỏi bác Google.
Giờ đây, mình chỉ cần hiểu đơn giản: thời gian chu kỳ bán rã càng nhỏ – nguyên tử càng kém ổn định, sống càng ít …và ngược lại!
3. Bảng tuần hoàn đẹp với nhiều thông tin của nguyên tố
Ở trang web này, bạn sẽ thấy được Bảng tuần hoàn rất thú vị; chứa đựng rất nhiều thông tin và đương nhiên, cả tên nước ngoài của tất cả nguyên tố hóa học.
Đặc biệt, trang web này cho phép download Bảng tuần hoàn rất đẹp về. Đã lắm!
Viết bởi Đỗ Trọng Toan từ W3chem.com
Mình là người tự thực hiện toàn bộ dự án này – bao gồm xây dựng trang web, viết nội dung, tìm tài liệu tham khảo, trả lời câu hỏi bạn gởi về. Vui lòng xem xét QUYÊN GÓP để hỗ trợ W3chem CHỈ BẰNG CÁCH CHIA SẺ BÀI VIẾT NÀY LÊN MẠNG XÃ HỘI; bởi vì trong tương lai, bạn sẽ cho mình nhiều thời gian để làm việc trên W3chem, cũng có nghĩa bạn nhận thêm nhiều nội dung mới nhanh hơn tại đây.😍 🥰 😘
Mình cảm ơn bạn rất nhiều ⤵
Cho mình hỏi, các nguyên tử có số hiệu nguyên tử từ 112 đến 118, kí hiệu từng các là Uub,Uut,Uup,Uuq,Uuh,Uus,Uuo là gì thế. Chưa nghe tên bao giờ
Chào Bình.
Mình cũng chưa bao giờ để ý đến vấn đề này. May nhờ câu hỏi của bạn nên mình mới có dịp tìm hiểu. Phần trả lời dưới đây tham khảo hoàn toàn trên Internet, mình chỉ ngồi sắp xếp viết lại cho dễ hiểu thôi. Nếu có thời gian và cần thông tin chính xác hơn, cần phải tham khảo các sách Hóa chính thống. Mạn phép trả lời câu hỏi như sau:
Năm 1978, Ủy ban IUPAC (International Union of Pure and Applied Chemistry) về tên gọi Hóa học quyết định rằng… phải đặt tên một cách hệ thống cho:
• các nguyên tố có số Z lớn hơn 100
• cả với những nguyên tố chưa được phát hiện
Họ qui định:
⏩ gọi tên nguyên tố theo số Z
⏩ tên số gọi như sau: 0-nil, 1-un, 2-bi, 3-tri, 4-quad, 5-pent, 6-hex, 7-sept, 8-oct, 9-enn.
⏩ luôn kết thúc tên bằng ‘ium‘
⏩ tên gọi là tên số ghép lại
• Ví dụ nguyên tố thứ 114 sẽ ghép tên số 1(-Un) 1(-un) 4(-quad) + ium ⇒ tên đủ là Un-uu-quad-ium – viết tắt là Uuq
• Ví dụ nguyên tố thứ 118 sẽ ghép tên số 1(-Un) 1(-un) 8(-oct) + ium ⇒ tên đủ là Un-uu-oct-ium – viết tắt là Uuo
⏩ nếu số 9(-enn) đứng trước số 0(-nil), họ qui định bỏ 1 chữ ‘n’ thế này nè: en
nnil ⇒ chỉ còn là ‘ennil’⏩ nếu chữ ‘bi’ hoặc ‘tri’ dứng trước chữ ‘ium’; họ qui định bỏ 1 chữ ‘i’ thế này nè: b
iium, triium ⇒ chỉ còn là ‘bium’, ‘trium’.• Ví dụ nguyên tố thứ 112 sẽ ghép tên các số 1(-Un) 1(-un) 2(-bi) + ium ⇒ tên đủ là Un-uu-b-ium – viết tắt là Uub
• Ví dụ nguyên tố thứ 113 sẽ ghép tên các số 1(-Un) 1(-un) 3(-tri) + ium ⇒ tên đủ là Un-uu-tr-ium – viết tắt là Uut
Những nguyên tố CHƯA được khám phá và CHƯA được đặt tên chính thức, chúng sẽ được gọi tên như trên. Nếu tên khác được IUPAC thông qua thì dùng làm tên chính thức, bỏ qua cách gọi tên như trên.
Bạn hãy xem BẢNG TUẦN HOÀN RẤT ĐẸP của Hoa Kỳ (download được) với tên gọi chính thức (?) của các nguyên tố có số Z từ 112 đến 118.
Cám ơn lần nữa câu hỏi của Bình. Mong gặp lại bạn ở các bài viết khác.
Trân trọng.