Đồng vị và nguyên tố hóa học. Hướng dẫn tính khối lượng

Đồng vị là khái niệm sử dụng rất nhiều trong cuộc sống; nhưng ít khi bạn để ý tới. Bạn còn nhớ cách biểu diễn một tập hợp của Toán lớp 7 không? Các ví dụ sau trình bày kiểu tập hợp; nhưng nhẹ nhàng thôi.

• Quả Táo = {táo Envy, táo Fuji , táo Golden, táo Rockit, …}
• Loài Chó = {chó Phốc, chó Alaska, chó Husky, chó Pitbull, chó Corgi, …}

Có sự tương tự như sau:

• Các từ như Quả Táo, Loài Chó = khái niệm Nguyên tố hóa học.
• Các loại cụ thể trong 1 loại (ví dụ chó Phốc, chó Alask, chó Husky, …) = khái niệm Đồng vị.

Bạn thấy có tức cười không? Nhưng rất hữu ích để bạn hiểu bài học đấy.

Cần học trước khi vào bài này

1. Nguyên tử thật đơn giản dưới con mắt tuổi teen.
2. Điện tích và khối lượng hạt e, p, n; những con số nhỏ không tưởng.
3. Kí hiệu nguyên tử với số hiệu Z và số khối A.

1. Đồng vị là gì?

1.1. Có nhiều loại nguyên tử nhưng cùng tên

Ở các bài trước, bạn đã biết khi ta nói tên bất kì một nguyên tử nào; phải hiểu rằng có nhiều loại. Ví dụ, nguyên tử Clo có các loại sau:

• loại nguyên tử Cl có 17p, 17e và 18n.
• loại nguyên tử Cl có 17p, 17e và 20n.

Cũng tương tự, nói nguyên tử Hidro, bạn nhớ ngay có 3 loại:

• nguyên tử H có 1p, 1e và 0n.
• nguyên tử H có 1p, 1e và 1n.
• nguyên tử H có 1p, 1e và 2n.

Bạn suy nghĩ xem các loại nguyên tử trên có số hạt p, n giống khác nhau thế nào?

1.2. Định nghĩa đồng vị

Đồng vị là các nguyên tử

• có cùng số Z (tức cùng số p, số đơn vị điện tích hạt nhân, điện tích hạt nhân)
• khác số A (tức khác số n)

Bạn hãy xem ví dụ sau:

*Đồng vị* cũng có nghĩa là các nguyên tử này ở cùng vị trí trong bảng tuần hoàn (bạn hãy xem lại hình hai con chim Bồ câu ở đầu trang).

2. Đồng vị liên quan gì đến nguyên tố hóa học?

Nguyên tố hoá học là tập hợp các đồng vị

Nói dài dòng hơn: Nguyên tố hóa học là tập hợp các nguyên tử có cùng số proton (Z)

Bạn hãy xem các ví dụ sau:

3. Tính khối lượng nguyên tử trung bình của nguyên tố

Hãy xem các ví dụ sau đây:

4. Khối lượng nguyên tử trung bình của nguyên tố tìm nhanh nhất ở đâu?

Ở phần trên, bạn đã biết các đồng vị của 1 nguyên tố hóa học nằm trong cùng 1 ô; do vậy giá trị khối lượng ghi ở ô trong bảng tuần hoàn chính là KLNT trung bình của nguyên tố hóa học đó.

Bạn hãy clich vào đây để xem KLNT trung bình theo tài liệu tham khảo nước ngoài nha.

5. Liên kết nhanh

Đọc thêm các bài viết khác về Nguyên tử và Hóa lớp 10 tại đây.

Cũng đừng quên chia sẻ bài viết lên mạng xã hội để nhiều người cùng học nha bạn.